Jak wyglądają zaskórniki zamknięte i jak się ich pozbyć?

2024-02-27

Usuwanie zaskórników bywa czasem walką z wiatrakami. Pozbędziesz się jednych, powstaną kolejne – i tak na okrągło. Co możesz zrobić, by zwiększyć swoje szanse na powodzenie? Oto kilka pomysłów na to, jak się pozbyć zaskórników zamkniętych i zmniejszyć ryzyko ich nawrotu.

Czym są zaskórniki?

Pojawianie się zaskórników ma związek ze specyfiką struktury skóry, a dokładniej z działaniem mieszka włosowego, którego ujście nazywa się potocznie porem. Tuż przy nim znajduje się gruczoł łojowy, którego funkcja polega na produkcji sebum – bezbarwnego filmu ochronnego zabezpieczającego skórę przed działaniem czynników zewnętrznych.

Nie ulega wątpliwości, że łój jest skórze potrzebny do utrzymania bariery hydrolipidowej i spełnia niezwykle ważną funkcję ochronną. Czasem dochodzi jednak do rozregulowania pracy gruczołów łojowych, co może objawiać się poprzez:

• nadprodukcję sebum,
• zgęstnienie i zwiększenie lepkości wydzieliny, co może utrudniać jej wypływanie przez pory,
• zrogowacenie naskórka prowadzące do zablokowania porów.

W takiej sytuacji pojawiają się niezapalne wykwity, czyli właśnie zaskórniki. Najczęściej można je zauważyć na twarzy, głównie w tzw. strefie T obejmującej czoło, nos i brodę. Mogą też występować na dekolcie, ramionach, klatce piersiowej i plecach.

Pozostawione same sobie zaskórniki nie znikną w magiczny sposób. Co więcej, mogą łatwo przerodzić się w stany zapalne. Zaczopowanie łoju wewnątrz porów sprzyja namnażaniu się bakterii. Te natomiast mogą doprowadzić do powstania zmian trądzikowych, jeszcze trudniejszych do usunięcia.

Zaskórniki zamknięte a otwarte - różnice

Zaskórniki występują w dwóch wariantach: zamkniętym i otwartym. Różnice między nimi nie dotyczą jedynie samego wyglądu. Wpływają też w dużej mierze na to, jak usunąć zaskórniki – zamknięte stanowią z zasady nieco większe wyzwanie niż otwarte, ale wymagają podjęcia podobnych działań. Najważniejsze informacje na ich temat zebraliśmy w tabeli.

Przyczyny powstawania zaskórników zamkniętych

Zanim przedstawimy sposoby na to, jak pozbyć się zaskórników zamkniętych, wyjaśnijmy, od czego zależy ich późniejszy nawrót. Aby doszło do ich powstania, muszą zostać spełnione dwa warunki: nadprodukcja sebum i zaburzenia złuszczania naskórka. Te z kolei mogą wynikać z różnych przyczyn. Najczęściej upatruje się ich w:

• zmianach hormonalnych, będących efektem okresu dojrzewania, cyklu menstruacyjnego czy antykoncepcji;
• niedoborach witamin (głównie A i D), cynku oraz niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (omega-3 oraz omega-6);
• niezdrowej diecie zawierającej dużo cukrów prostych i produktów wysokoprzetworzonych oraz o wysokim indeksie glikemicznym;
• nadmiarze stresu;
• czynnikach środowiskowych (np. promieniowanie UV, wiatr, suche powietrze);
• niewłaściwej pielęgnacji.

Można spotkać się z opinią głoszącą, że pojawianiu się zaskórników sprzyja posiadanie rozszerzonych porów. W rzeczywistości nie ma to żadnego znaczenia w kontekście predyspozycji do ich powstawania. 

Wielkość porów zależy od rozmiaru gruczołu łojowego, który znajduje się pod skórą, a to z kolei wynik indywidualnych uwarunkowań. Mimo wszystko, duże ujście gruczołu może sprawić, że zaskórniki otwarte będą bardziej widoczne – głównie ze względu na czarny kolor, który odznacza się na tle skóry.

Warto mieć na uwadze to, że podatność na zaskórniki zamknięte może być dziedziczna. Do czynników genetycznych warunkujących ich powstanie można zaliczyć m.in. nieprawidłową budowę aparatu włosowo-łojowego, nadwrażliwość na bakterię Cutibacterium acnes i na działanie enzymu 5-alfa-reduktuazy.

Jak się pozbyć zaskórników zamkniętych? Kosmetyki i rutyna

Specyficzna budowa zaskórników zamkniętych, które tworzą się pod skórą, utrudnia walkę z nimi i wpływa na większą podatność na przekształcanie się w stany zapalne oraz zmiany ropne. Chcąc z nimi wygrać, musisz wdrożyć kompleksowy plan pielęgnacyjny składający się z działań złuszczających i regulujących produkcję sebum. Poniżej prezentujemy zabiegi, których nie może w nim zabraknąć.

Demakijaż

Kolorowe kosmetyki, zwłaszcza te o ciężkiej konsystencji (np. podkłady czy korektory) mogą gromadzić się w porach, utrudniając wypływanie łoju. Jeśli nie możesz obyć się na co dzień bez takich produktów, zwróć szczególną uwagę na ich dokładne zmycie wieczorem. Najlepszą skuteczność może zapewnić oczyszczanie dwuetapowe, czyli składające się z:

• demakijażu przy użyciu np. płynu micelarnego, mleczka lub olejku hydrofilnego,
• mycia przy użyciu kosmetyków do oczyszczania twarzy.

Oczyszczanie

Po usunięciu makijażu przychodzi pora na drugi etap oczyszczania. Do wyboru masz produkty o różnej formule:

• żele myjące,
• emulsje,
• pianki,
• syndety.

Wybieraj produkty o łagodnym składzie, które nie naruszą delikatnej bariery hydrolipidowej skóry. Pamiętaj o ich dokładnym spłukaniu i osuszeniu twarzy (bez silnego tarcia ręcznikiem) przed przystąpieniem do kolejnych kroków rutyny pielęgnacyjnej.

Złuszczanie

Regularne złuszczanie to odpowiedź na problemy z rogowaceniem skóry. Choć masz do dyspozycji różne metody eksfoliacji martwego naskórka, przy pielęgnacji antyzaskórnikowej zaleca się stosowanie peelingów chemicznych. Najskuteczniejsze działanie wykazują tu kwasy salicylowy, pirogronowy, migdałowy i azelainowy. Te dwa ostatnie będą dobrym wyborem dla cery wrażliwej i skłonnej do podrażnień.

Nawilżanie

Skóra z zaskórnikami zamkniętymi jest zazwyczaj tłusta, ze względu na nadmiar sebum produkowanego przez gruczoły łojowe. Naturalnym odruchem jest zatem jej chęć jej zmatowienia, by przestała się błyszczeć – niestety, to nienajlepszy pomysł. Stosowanie kosmetyków o działaniu matującym to sygnał dla gruczołów łojowych, że produkują za mało sebum. Lepszy efekt osiągniesz, sięgając po produkty o działaniu nawilżającym i odbudowującym płaszcz hydrolipidowy.

Wybierając sera, oleje i kremy do twarzy, zwróć uwagę na ich komedogenność, czyli zdolność do zatykania porów. Takie działanie, w połączeniu z indywidualną predyspozycją do powstawania zaskórników, może tylko pogłębić ten problem. Za substancje najmniej komedogenne uważa się m.in. olej konopny i arganowy, kwas hialuronowy, argininę, panthenol, witaminy, cynk i kwas mlekowy. Unikaj z kolei parafiny, lanoliny, glikolu propylenowego, a także masła kakaowego i shea, które mogą zapychać pory.

W pielęgnacji skóry z zaskórnikami zamkniętymi warto używać również dermokosmetyków do twarzy zawierających takie składniki aktywne, jak:

• retinoidy,
• cynk,
• niacynamid (witamina B3),
• pozostałe witaminy z grupy B,
• CBD.

Ochrona UV

Nadmierna ekspozycja na słońce może przyczynić się do pogłębienia problemu z zaskórnikami zamkniętymi. Skutkami długiego kontaktu z promieniowaniem UV mogą być uszkodzenie naczyń włosowatych skóry i przerost gruczołów łojowych – a to prosta droga do zaburzeń w złuszczaniu naskórka i produkcji sebum. 

Przy skórze ze skłonnościami do powstania zaskórników stosowanie skutecznej ochrony przeciwsłonecznej stanowi zatem konieczność, i to nie tylko latem. Krem z wysokim filtrem UV powinien stanowić ostatni etap rutyny pielęgnacyjnej.

Pamiętaj, że działania przeciwzaskórnikowe nie mogą ograniczać się jedynie do używania kosmetyków. Spróbuj też zmienić dietę oraz styl życia na zdrowsze i bardziej zróżnicowane, a ryzyko nawrotu zaskórników będzie niższe.

Dlaczego nie wolno wyciskać zaskórników zamkniętych?

Przyglądając się wystającym grudkom, które łatwo poruszają się pod opuszką palca, możesz poczuć pokusę, by je wycisnąć i w ten sposób błyskawicznie pozbyć się problemu. Mamy dla Ciebie przykrą wiadomość: ta metoda nie zda egzaminu, a do tego może przynieść więcej szkody niż pożytku. Dlaczego?

• W miejscu przerwania ciągłości skóry (po jej samoczynnym pęknięciu lub nakłuciu) pojawi się otwarta rana. Choć niewielka, to jednak niesie za sobą ryzyko zakażenia i powstania zmiany ropnej. Nigdy nie masz też pewności, czy uda Ci się wycisnąć wszystko, a jeśli coś zostanie w środku, będą się tam namnażać bakterie.
• Wypływający ze środka zmian płyn z bakteriami możesz łatwo roznieść po całej twarzy, przez co pojawi się na niej jeszcze więcej niedoskonałości.
• Nieumiejętne naciśnięcie ujścia gruczołu może skutkować jego zatkaniem, co z kolei utrudni samoczynne zagojenie się zmiany.
• Wyciskanie często kończy się silnym uszkodzeniem tkanek i powstaniem blizn. Sprzyja również szybszemu starzeniu się skóry.