Wierzba – wiele gatunków, jeszcze więcej właściwości

2024-05-14

Wierzba to nie tylko dekoracyjne drzewo. Jej kora i liście mają wiele właściwości leczniczych. Warto poznać ich zdrowotną moc.

Wierzba i jej rodzaje

Wierzba jest wpisana w polski krajobraz od lat. Ewoluuje jedynie dominacja poszczególnych gatunków, a ich szeroki wybór powoduje, że do uprawy w ogrodzie można wybrać te o smukłej formie.

Najpopularniejsze są: okazała wierzba biała i iwa, ale ze względu na wielkość nadają się tylko do bardzo dużych ogrodów.

W przypadku iwy dostępne są odmiany szczepione na pniu o ograniczonym wzroście. Inne popularne gatunki i odmiany wierzby to:

• wierzba purpurowa – zwłaszcza odmiana Pendula o parasolowatej koronie,
• wierzba całolistna – szczególnie odmiana Hakuro-nishiki zarówno w formie krzaczastej, jak i piennej,
• wierzba sachalińska Sekka – ma spłaszczone, czerwone pędy,
• wierzba babilońska Tortuosa – o fantazyjnie poskręcanych pędach.

fot. David Veksler on Unsplash

Czy wierzba ma właściwości lecznicze?

Właściwości lecznicze wierzby znane są w medycynie ludowej od dawna, ale nie każdy gatunek nadaje się do zdrowotnych kuracji.

Najczęściej w tym celu wykorzystywana jest wierzba biała i wierzba purpurowa, które zawierają najwięcej substancji czynnych o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym.

Purpurowa ma nieco większe stężenie salicylanów niż biała, dlatego jej stosowanie daje lepsze efekty. Obie są doceniane za liczne właściwości lecznicze.

Wspomagają m.in. leczenie infekcji, działają antyseptycznie, ściągająco i łagodnie moczopędnie.

Jakie właściwości ma kora wierzby?

Kora wierzby jest najbardziej wartościową częścią drzewa pod względem zdrowotnym. To właśnie w niej kryją się spore ilości salicyny, garbników i flawonoidów.

Takie trio wykazuje działanie podobne do działania aspiryny – przeciwgorączkowe i przeciwbólowe, ale jest o wiele łagodniejsze dla żołądka, bo nie podrażnia go. Stanowi więc jej świetną alternatywę.

Właściwości kory wierzby są nieocenione. Napar z kory to skuteczna, naturalna mikstura na bóle głowy, stawów i mięśni, dlatego stosuje się go często jako wsparcie w chorobach reumatycznych.

Wierzba ma także inne właściwości lecznicze:

• rozkurczowe – wspomaga łagodzenie problemów trawiennych,
• przeciwtrądzikowe – łagodzi zmiany skórne i redukuje produkcję sebum,
• przeciwzakrzepowe – hamuje przyczepianie blaszek miażdżycowych do ścian naczyń krwionośnych,
• moczopędne – oczyszcza organizm ze zbędnych produktów przemiany materii.

Zbiór kory z wierzby przeprowadzamy tylko wiosną, zanim pojawią się pierwsze liście. Ścinamy niedużą, młodą gałąź. Następnie nacinamy korę wokół niej co ok. 15 cm, podważamy ją nożem i zdejmujemy.

Suszymy w jasnym, przewiewnym miejscu. Jeżeli nie uda nam się zebrać kory do maja, możemy kupić gotowy susz w postaci drobno pociętej kory.

fot. Macro.jr on Unsplash

Napary z różnych części wierzby

Napar z wierzby to nie tylko napar z kory. Możemy go też przygotować z liści wierzby białej. Taka mikstura ma działanie przeciwbakteryjne i wzmacniające. Łagodzi nerwobóle i dolegliwości układu pokarmowego. 

Aby przyrządzić napar z kory lub liści, należy jedną łyżkę surowca zalać szklanką wrzątku i odstawić pod przykryciem na ok. 10-15 minut. 

Bez względu na to, z jakiej części drzewa zrobimy napar, pamiętajmy o zasadzie dotyczącej spożywania. Napar należy pić ciepły, a nawet gorący, bo wtedy wszystkie wartościowe składniki wchłaniają się najlepiej.

Oprócz naparu z wierzby, można przygotować także odwar. Odwar zrobimy, gotując łyżkę surowca w 250 ml wody przez kwadrans. Ostudzony posłuży do płukania jamy ustnej i gardła lub jako okłady na bolące mięśnie i stawy.

Wierzba – przeciwwskazania

Choć wierzba i preparaty z niej są o wiele bardziej łagodne niż aspiryna czy leki przeciwzapalne, przed ich stosowaniem należy skonsultować się z lekarzem. Szczególnie, jeżeli schorzenia mają charakter przewlekły. 

Dotyczy to osób, które mają problemy z nerkami i zaburzenia krzepliwości krwi, ponieważ wierzba działa moczopędnie i rozrzedza krew. 

Preparatów z wierzby nie powinny także przyjmować kobiety w ciąży i karmiące piersią oraz dzieci.