Joga z roku na rok cieszy się rosnącą popularnością. Szacuje się, że na świecie praktykuje ją 300 milionów osób. Międzynarodowy Dzień Jogi to doskonała okazja, żeby przyjrzeć się bliżej tej wyjątkowej aktywności.
– Joga jest bezcennym darem wywodzącym się z naszej starożytnej tradycji. Uosabia jedność ciała i umysłu, myślenia oraz działania. To harmonia między człowiekiem a naturą – w ten sposób premier Indii Narendra Modi podczas 69. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ przekonywał o konieczności ustanowienia Międzynarodowego Dnia Jogi. Ostatecznie za rezolucją zagłosowało 177 przedstawicieli państw członkowskich, a pierwsze oficjalne obchody święta odbyły się 21 czerwca 2015 roku. Od 7 lat ponad 200 krajów, w tym także Polska, celebruje tę datę. W Łazienkach Królewskich co roku można poćwiczyć z dyplomowanymi nauczycielami jogi. Podobne grupowe zajęcia odbywają się w Central Parku w Nowym Jorku czy Hyde Parku w Londynie.
Joga, o co w tym chodzi?
Słowo joga wywodzi się z języka sanskryckiego. W dosłownym tłumaczeniu oznacza jednoczenie, scalanie, co można rozumieć jako spajanie ciała i umysłu. Nadrzędnym celem praktykowania jogi jest osiągnięcie wewnętrznej równowagi. Co to oznacza? Trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi, bo każdy czerpie z jogi nieco inne korzyści. Jedni traktują ją jako gimnastykę opartą na ćwiczeniach statycznych, inni jako formę medytacji, a jeszcze inni jako całościowy system filozoficzny.
W krajach zachodnich najpopularniejsza jest joga posturalna (hatha joga), która koncentruje się na wykonywaniu pozycji jogicznych, nazywanych asanami. W jej obrębie wymienia się różne typy. Za najbardziej znaną uchodzi joga według metody B.K.S. Iyengara, będącego jednym z pierwszych nauczycieli w Europie Zachodniej. Metoda Iyengara polega na bardzo precyzyjnym wykonywaniu asan i trwaniu w nich, aby maksymalnie zwiększyć świadomość własnego ciała. W trakcie ćwiczeń ważne jest świadome oddychanie. W miarę zdobywania doświadczenia, jogin przestaje skupiać się na ciele i zaczyna rozwijać samoświadomość, spogląda w głąb siebie i koncentruje się na „tu i teraz”.
Do jogi posturalnej zaliczana jest też bardziej dynamiczna Ashtanga, polegająca na płynnym wykonywaniu asan w rytmie oddechu i w ściśle określonej sekwencji. Popularna jest także Vinyasa, podobna do poprzedniczki, ale pozwalająca na większą dowolność przy wykonywaniu sekwencji.
W domu, na sali, a może na powietrzu?
Treningi jogi w Łazienkach Królewskich, nie tylko w czerwcu, prowadzi dyplomowana instruktorka i zarazem malarka Dorota Kobos. Joginka specjalizuje się w metodzie Iyengara. Jak pisze na swojej stronie internetowej, wierzy, że „świadoma integracja ciała, oddechu i umysłu pozwala nam być postępowym w naszym życiu”.
Z Dorotą można ćwiczyć nie tylko na świeżym powietrzu. Prowadzi także zajęcia w kameralnym studiu na warszawskim Mokotowie. Dodatkowo oferuje sesje online w czasie rzeczywistym, z możliwością korygowania asan.
Joga przez Internet zdobywa coraz więcej zwolenników. Rekordową oglądalnością cieszą się treningi Vinyasy zamieszczane w serwisie You Tube przez Małgorzatę Mostowską. Jej kanał liczy prawie pół miliona subskrybentów, a lekcje dla początkujących mają 3 miliony wyświetleń. Mimo tak dużej popularności, trenerka skupia się przede wszystkim na prowadzeniu zajęć indywidualnych, w czasie których może poznać potrzeby swoich uczniów. Organizuje także zajęcia wyjazdowe. – Moja misja to inspirować, edukować i uzdrawiać – pisze o sobie Mostowska.
Ciekawą propozycją jest Beat Yoga, będąca połączeniem dynamicznej jogi i tańca, którą opracowała znana joginka Karolina Erdmann. Jogę przy energicznej muzyce można ćwiczyć stacjonarnie w Warszawie lub w studiu online.
Nie sposób nie wspomnieć o Gosi Kobus-Kwiatkowskiej - fizjoterapeutce, która w serwisie You Tube prowadzi kanał Anatomia jogi. To propozycja szczególnie dla osób z problemami zdrowotnymi. Gosia w swoich filmikach wyjaśnia, jak prawidłowo i bezpiecznie wykonywać asany oraz przemyca wiedzę anatomiczną.
Decydując się na treningi w domu, można ćwiczyć z joginkami z całego świata. Niekwestionowaną królową You Tuba jest Adriene Mishler. Jej kanał Yoga With Adriene ma ponad 11 milionów subskrybentów. Szczególnie dużą popularnością cieszą się poranne ćwiczenia na rozbudzenie ciała i umysłu, które mają średnio 6-7 milionów wyświetleń.
Adriene jest także współzałożycielką Find What Feels Good – aplikacji nazywanej „Netflixem dla jogi". Gwiazdą Instagrama z kolei jest @yoga_girl, czyli Rachel Brathen, którą obserwują 2 miliony osób. Jej profil obfituje w zdjęcia pozycji jogicznych wykonywanych na urokliwych plażach. Internetowa popularność zaowocowała wydaniem kilku książek. Na język polski przetłumaczono „Yoga Girl”, w której Brathen z niezwykłą szczerością opowiada o buncie nastolatki, przygodach, jakich doświadczyła w kostarykańskiej dżungli, a także o codziennym życiu na Arubie, wypełnionym treningami jogi i medytacją.
Równie popularny jest instagramowy profil Kino MacGregor. Joginka jest znana i ceniona na całym świecie, głównie ze względu na wykonywanie najbardziej skomplikowanych asan, jakie można sobie tylko wyobrazić. MacGregor mieszka w Miami, gdzie założyła Miami Life Center. Podobnie jak poprzedniczka, wydała kilka książek poświęconych jodze. W Polsce znana jest szczególnie jedna – „Ashtanga. Dynamiczna odmiana jogi”. Zarówno Brathen, jak i MacGregor prowadzą kanały na YT.
Korzyści z jogi
Wpływ jogi na ludzki organizm był przedmiotem wielu badań akademickich. Pierwsze kroki w tej dziedzinie stawiał indyjski naukowiec Swami Kuvalayananda, który na początku XX wieku dowodził, że joga nie tylko zwiększa wytrzymałość organizmu i poprawia gibkość, ale także przyczynia się do obniżenia ciśnienia tętniczego oraz zwiększa zużycie tlenu, co ma niebagatelny wpływ na kontrolę masy ciała. Podobne prace badawcze prowadzi się od lat 60. ubiegłego wieku także w Polsce. Pionierem był Stanisław Grochmal. W ostatnich latach nad tym zagadnieniem pochylili się naukowcy z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, którzy przeprowadzili badania ankietowe na grupie 50 osób praktykujących jogę. Doszli oni do wniosku, że regularne treningi wpływają pozytywnie zwłaszcza na układ ruchu. 98 proc. ankietowanych przyznało, że ćwiczenia zmniejszają dolegliwości bólowe kręgosłupa, zwiększają ruchomość stawów, a także niwelują uczucie ciężkości. Dokładnie 50 proc. badanych uznało, że joga ma istotny wpływ na zmniejszenie napięć i sytuacji stresowych w relacjach z bliskimi, a 58 proc. zauważyło poprawę na polu zawodowym. Co ciekawe, 56 proc. osób zaobserwowało mniejsze występowanie stanów chorobowych w związku z regularnym uprawianiem jogi. 21 czerwca to doskonała okazja, żeby zweryfikować przytoczone dane.